Già làng Y Cái, người dân tộc Chăm H’Roi ở buôn Hố Hầm, xã Hòa Hội (huyện Phú Hòa) năm nay đã 96 tuổi. Mọi người trong buôn tin và nghe theo già bởi già Y Cái có tư tưởng tiến bộ, hướng mọi người sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Già làng Y Cái thường xuyên đọc báo, nghe đài để tiếp thu những chính sách mới của Đảng rồi tuyên truyền cho đồng bào - Ảnh: M.DUYÊN

Buôn Hố Hầm có 115 hộ dân với chủ yếu là người dân tộc Chăm H’Roi sinh sống. Già làng Y Cái cho biết: Trước đây, bà con dân tộc thiểu số trong buôn có rất nhiều hủ tục; từ ma chay, cưới thách đến thái độ hà khắc đối với những cá nhân phạm phải những điều “cấm kỵ”, đặc biệt là phụ nữ “làm mẹ đơn thân”; hay không ưa bụng nhau thì làm gang bói, ma lai để hại nhau… Tất cả những điều này khiến đời sống kinh tế trong buôn không phát triển, cái nghèo cái đói cứ đeo bám mãi. Tôi là người già trong làng, có kinh nghiệm cuộc sống, lại được bà con tin tưởng nên bất kỳ chuyện gì cũng tìm đến hỏi. Để chỉ cho bà con làm đúng, trước hết tư tưởng của mình phải tiến bộ; muốn vậy, tôi thường xuyên nghe đài, xem ti vi và đọc sách báo, nắm bắt các chủ trương, đường lối, chính sách mới của Đảng. Đảng vạch ra con đường giúp cởi bỏ những hủ tục nặng nề xưa kia và tôi tiếp thu rồi tuyên truyền đến bà con để mọi người hiểu quyền lợi, nghĩa vụ của mình. Tôi cũng trực tiếp đi thực tế để chứng minh cho bà con thấy những hủ tục như xem bói, làm bùa, chữa bệnh bằng cúng bái… đều thiếu căn cứ khoa học, không mang lại kết quả tốt mà chỉ làm cho bà con thêm lo lắng, tốn tiền bạc.

Bà Hờ Phải, một hộ đơn thân trong buôn chia sẻ: Những phụ nữ dù đã lớn tuổi như tôi muốn đi “xin” một đứa con về có chỗ dựa lúc tuổi già, theo hủ tục xưa sẽ bị cả làng đuổi ra khỏi cộng đồng. Nhờ có già làng tuyên truyền cho bà con hiểu rằng pháp luật cho phép “làm mẹ đơn thân” nên hoàn cảnh của tôi được mọi người thông cảm. Thấy gia đình tôi không có đàn ông trong nhà thì cơ cực, già cũng vận động mọi người động viên. Con tôi lớn lên đều có giấy khai sinh và được hưởng mọi điều kiện bình đẳng như những đứa trẻ khác trong thôn.

Không chỉ vận động người dân trong buôn đoàn kết hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn, già làng Y Cái luôn vận động mọi người chăm lo cho giáo dục và giữ gìn bản sắc văn hóa của người Chăm H’Roi. Chị Hờ Sím chia sẻ: Gia đình tôi khó khăn, nhà tuy chỉ có một con nhưng tôi cũng không thể cho cháu đi học. Già Y Cái nhiều lần tới tận nhà nói rằng: “Dù nghèo đói thế nào cũng phải cho con cái chữ; không học được hết cấp 3 thì cũng cố mà học hết cấp 2, lấy cái bằng tốt nghiệp lớp 9 thì mới xin được đi làm công nhân, mới có tương lai; chứ mù chữ thì làm ruộng cũng không xong”. Nghe lời già, tôi chịu khó làm lụng nhiều hơn để cho con được cắp sách tới trường.

Ông Nguyễn Văn Tỉnh, Phó chủ tịch UBND xã Hòa Hội nhận xét: Già làng Y Cái ở buôn Hố Hầm, tuy tuổi cao nhưng tư tưởng tiến bộ, đúng với đường lối, chính sách của Đảng. Qua tuyên truyền, vận động, già đã giúp đồng bào dân tộc thiểu số ở buôn Hố Hầm có thêm hiểu biết để sống và làm theo Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước. Nhờ vậy, cả buôn không có người sinh con thứ 3, số hộ nghèo giảm 15 hộ so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt là những tư tưởng lạc hậu như ma lai, thách cưới hay trông chờ vào trợ giúp của Nhà nước và chính quyền địa phương… đã không còn nữa. Ghi nhận những đóng góp của già cho sự phát triển ở địa phương, Chủ tịch UBND tỉnh đã tặng bằng khen cho già làng Y Cái.

HẢI PHONG