* Ukraine cáo buộc Nga yểm trợ phe ly khai tấn công biên giới

Ngày 24/7, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte và đạt được nhất trí về việc cần áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga với lý do Moscow tiếp tục vũ trang cho lực lượng chủ trương liên bang hóa ở miền đông Ukraine.

Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết, hai lãnh đạo cho rằng Nga vẫn chưa có các bước đi cần thiết để làm giảm căng thẳng ở miền đông Ukraine sau khi máy bay mang số hiệu MH17 của Malaysia Airlines bị rơi ở khu vực đang có chiến sự. Cụ thể, Nga vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí cho lực lượng đòi liên bang hóa ở miền đông Ukraine. Do đó, Washington và Amsterdam nhất trí cho rằng cộng đồng quốc tế cần áp đặt thêm các biện pháp bổ sung nhằm vào Moscow. Liên quan đến việc điều tra nguyên nhân khiến máy bay MH17 bị rơi, hai nhà lãnh đạo nhất trí cần phải duy trì nguyên trạng hiện trường và bảo đảm trao trả thi hài các nạn nhân về nước.

Cùng ngày, ông chủ Nhà Trắng cũng đã có cuộc điện đàm riêng rẽ với Thủ tướng Úc Tony Abbott. Hai nhà lãnh đạo cần tiến hành ngay một cuộc điều tra quốc tế minh bạch, thuận lợi, đầy đủ và nhanh chóng liên quan đến vụ tai nạn máy bay MH17 vốn làm 298 người thiệt mạng. Ông Obama hoan nghênh vai trò của Úc trong việc phối hợp giải quyết vụ máy bay rơi. Úc có 28 công dân thiệt mạng trong thảm kịch này.

Trong khi đó, chính phủ Canada công bố gói biện pháp trừng phạt kinh tế và cấm đi lại mới đối với các cá nhân, thực thể ở miền đông Ukraine và Nga. Thủ tướng Canada Stephen Harper ra tuyên bố nêu rõ các biện pháp trừng phạt mới tập trung vào ngành công nghiệp vũ khí, tài chính và năng lượng của Nga như ngân hàng Gazprombank OAO, ngân hàng Vnesheconom, công ty quốc phòng Almaz- Antey, công ty Bazalt, công ty cổ phần kỹ thuật vô tuyến điện JSC, công ty Novatek, công ty thiết kế dụng cụ KBP và một số công ty, liên doanh khác. 

Trong khi đó, đại sứ Nga Gennady Ovechko tại WTO trong ngày 24/7 tuyên bố các biện pháp trừng phạt mới nhất của Mỹ đối với Nga là vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), có thể đẩy Moscow vào vụ tranh chấp thương mại bất ổn. Ông Ovechko nhấn mạnh các biện pháp trừng phạt gần đây của Mỹ sẽ buộc Nga phải tìm kiếm các biện pháp bảo vệ quyền hợp pháp và lợi ích của mình thông qua cơ chế thương mại WTO. Ông cũng đồng thời bày tỏ mối quan ngại trước các biện pháp trừng phạt từ các nước thành viên WTO khác đối với Nga. Đại sứ Ovechko khẳng định Nga coi tất cả những hành động tiêu cực của Mỹ là sự lợi dụng bối cảnh chính trị để can thiệp vào hoạt động kinh doanh của các công ty Nga, trong khi những vấn đề chính trị đang xảy ra không liên quan tới Mỹ.

Đáp lại tuyên bố từ đại sứ Nga, đại sứ Mỹ tại WTO Michael Punke cho biết Mỹ đã thực hiện rất nghiêm chỉnh các nghĩa vụ của mình trong WTO, đồng thời đã xem xét kỹ lưỡng các biện pháp trừng phạt mới nhất theo quy định của tổ chức này trước khi đưa ra quyết định hôm 16/7. Ông Punke nhấn mạnh Mỹ tin rằng các biện pháp trừng phạt mới là hoàn toàn phù hợp với quy định của WTO.

Hãng tin UNIAN của Ukraine ngày 25/7 dẫn lời cựu Giám đốc Cơ quan tình báo đối ngoại nước này, ông Nikolai Malomuzh cho biết Mỹ có thể sớm trao cho Ukraine quy chế đồng minh phi NATO, qua đó cho phép Washington cung cấp khí tài quân sự cho Kiev. Phát biểu tại Hội nghị bàn tròn Đông+Tây, ông Malomuzh nói rằng cả Thượng và Hạ viện Mỹ đều ủng hộ ý tưởng trên, và có thể đưa ra quyết định trong vài ngày tới. Quy chế trên sẽ giúp Ukraine nhận được thêm tài trợ của Mỹ để mua và thuê vũ khí cũng như khí tài trong thời gian chiến tranh.  Ukraine cũng có thể tham gia một số hợp đồng của Mỹ mua các hệ thống vũ khí nhất định.

Trong diễn biến khác, AP đưa tin, quân đội Ukraine thông báo rằng đêm 24/7, các tay súng ly khai đã tiến hành nhiều vụ tấn công nhằm vào khu vực miền đông bất ổn, đồng thời cáo buộc Nga bắn pháo yểm trợ tấn công một cửa khẩu biên giới. Lực lượng Ukraine đang tìm cách tiếp cận các tay súng, ngăn chặn họ tiến sát đường biên giới với Nga - nước mà Ukraine cho là nguồn cung vũ khí cũng như tiếp viện cho lực lượng ly khai này.

Trong một tuyên bố ra ngày 25/7, sở chỉ huy chiến dịch quân sự của Chính phủ Ukraine ở miền đông đã liệt kê ít nhất 7 địa điểm của quân đội bị các tay súng ly khai tấn công. Họ cũng cáo buộc các vụ tấn công nhằm vào hai địa điểm, trong đó có một cửa khẩu, là được sự yểm trợ bằng đạn pháo của Nga.

H.TRỌNG (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)