* Tổ chức HRW cảnh báo Ukraine có thể phạm tội ác chiến tranh
Ngày 24/7, Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk đã đệ đơn từ chức lên quốc hội nước này sau khi chỉ trích các chính trị gia không thể thông qua luật năng lượng và ngân sách nhằm tăng cường cung cấp tài chính cho quân đội.
Phát biểu trước quốc hội, ông Yatseniuk tuyên bố: “Sự từ chức của tôi liên quan tới việc tan rã liên minh cầm quyền (Sự lựa chọn châu Âu) chiếm đa số tại quốc hội vừa giải tán trước đó và việc ngăn cản các sáng kiến của chính phủ”.
Trước đó, liên minh cầm quyền Sự lựa chọn châu Âu trong quốc hội đã chính thức bị giải tán, một động thái được coi là mở đường để Tổng thống Petro Poroshenko vào tháng tới thông báo tổ chức một cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn tại quốc gia Đông Âu này. Cùng ngày, Đảng Svoboda theo đường lối chủ nghĩa dân tộc và Đảng Udar (Cú đấm) của cựu vô địch quyền anh Vitaly Klitschko cũng thông báo rút khỏi liên minh trên. Theo hiến pháp Ukraine, quốc hội nước này có 30 ngày để thành lập một liên minh mới. Nếu nỗ lực này thất bại, tổng thống khi đó có thể giải tán quốc hội và yêu cầu tiến hành một cuộc bầu cử mới.
Trong diễn biến khác, cùng ngày 24/7, một nguồn tin từ Liên minh châu Âu (EU) cho biết khối này sẽ đưa thêm vào danh sách chịu trừng phạt 15 cá nhân Ukraine và Nga cùng 18 thực thể do liên quan tới cuộc khủng hoảng kéo dài hiện nay ở Ukraine. Theo danh sách trừng phạt hiện nay của EU, 72 người Nga và Ukraine đã bị cấm cấp thị thực vào các nước EU và bị phong tỏa tài sản.
Cùng ngày 24/7, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko bày tỏ “rất thất vọng” về việc Pháp quyết định tiếp tục thực hiện thỏa thuận bán hai tàu chiến cho Nga bất chấp sự lên án của quốc tế về vai trò của Moscow trong cuộc xung đột ở miền đông Ukraine. Phát biểu tại cuộc gặp với các nghị sĩ nghị viện châu Âu, ông Poroshenko nói: “Đây không phải là vấn đề tiền bạc, ngành công nghiệp hoặc việc làm, mà là vấn đề có tính nguyên tắc”.
Cũng trong ngày, đại sứ Nga tại Anh Alexander Yakovenko cho rằng các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhằm vào Moscow liên quan tới vai trò của nước này trong cuộc khủng hoảng tại Ukraine là bất hợp pháp, phản tác dụng và có thể gây tổn thương nền kinh tế toàn cầu. Phát biểu trong cuộc họp báo tại London (Anh), đại sứ Yakovenko nói: “Chúng tôi tin rằng các biện pháp này là bất hợp pháp, phi lý và phản tác dụng. Theo tôi, các biện pháp trừng phạt từng phần chống Nga có thể dẫn tới một kết cục đã được dự báo trước từ lâu của cuộc khủng hoảng toàn cầu hiện nay”. Ông Yakovenko cũng chỉ trích quyết định của Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) về việc ngừng hợp tác với Nga, coi quyết định này là không thể chấp nhận được và gây tổn hại cho tất cả các bên.
Trong khi đó, ngày 24/7, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo các biện pháp trừng phạt kinh tế mới đây chống lại Nga có thể tác động tiêu cực tới khu vực. Phát biểu tại một cuộc họp báo, người phát ngôn IMF William Murray nói: “Ở tầm khu vực, chắc hẳn (các biện pháp trừng phạt Nga) sẽ có một số ảnh hưởng”, đặc biệt là về thương mại.
Liên quan tới việc trừng phạt Nga, một nguồn tin từ Chính phủ Nhật Bản cho hay ngày 24/7, Nội các nước này đã quyết định xem xét áp đặt thêm các trừng phạt bổ sung chống lại Nga sau khi chiếc máy bay mang số hiệu MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines bị rơi ở khu vực miền đông Ukraine do phe ly khai kiểm soát. Quyết định này được đưa ra tại một phiên họp của Hội đồng An ninh Quốc gia với sự tham gia của các quan chức hàng đầu Nhật Bản, trong đó có Thủ tướng Shinzo Abe. Theo nguồn tin trên, chi tiết về các đòn trừng phạt và thời điểm áp dụng sẽ được quyết định sau khi Liên minh châu Âu (EU) tăng cường các biện pháp trừng phạt của khối này nhằm vào Nga.
Trong diễn biến khác, ngày 24/7, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) đã hối thúc quân đội Ukraine ngừng sử dụng loại rocket Grad được cho là đã giết chết ít nhất 16 thường dân trong 4 vụ tấn công gần đây và cảnh báo rằng việc bắn các loại vũ khí như vậy vào các khu vực dân cư có thể là tội ác chiến tranh. HRW cho hay trong cuộc chiến tại miền đông Ukraine, cả quân chính phủ và phe ly khai thân Nga đều sử dụng Grad - loại rốckét không có điều khiển dùng để bắn phá hàng loạt trên diện rộng. Mặc dù phía Kiev bác bỏ sử dụng hệ thống rốckét trên xung quanh các thành phố lớn, nhưng theo HRW, các cuộc điều tra đối với 4 vụ tấn công từ ngày 12-21/7 ở trung tâm công nghiệp Donetsk do lực lượng nổi dậy kiểm soát “cho thấy rõ ràng rằng lực lượng chính phủ Ukraine chịu trách nhiệm đối với việc” bắn Grad. Tổ chức này cũng cáo buộc phe nổi dậy gần đây cũng sử dụng loại rốckét trên, song không nêu chi tiết.
Trong khi đó, theo AFP ngày 24/7, một quan chức Mỹ cho biết Washington có bằng chứng cho thấy quân đội Nga đang pháo kích từ bên trong lãnh thổ nước này vào các vị trí của quân đội Ukraine. Phát biểu với các phóng viên, Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf khẳng định: “Họ đang bắn pháo từ bên trong lãnh thổ Nga để tấn công quân đội Ukraine”. Bà cho biết Moscow cũng đang lên kế hoạch “chuyển giao các giàn hỏa tiễn hạng nặng và uy lực hơn” cho các lực lượng ly khai ủng hộ Nga tại Ukraine. Theo bà Harf, bằng chứng được dựa trên “thông tin tình báo” rằng vũ khí đang “tiếp tục được tuồn qua biên giới” vào Ukraine, song từ chối tiết lộ các nguồn tin của Mỹ cũng như thông tin chi tiết.
H.TRỌNG (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
