Hỏi: Tắm biển thường bị chuột rút là do nguyên nhân gì, có thể phòng ngừa được không, thưa bác sĩ?
Phan Ngọc Anh
(phường Phú Đông, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Chuột rút (vọp bẻ) là từ dân gian dùng để chỉ sự co thắt đột ngột của một nhóm cơ hay một cơ ở một vùng cơ thể như tay, chân, cổ, lưng… Nếu bị chuột rút trong lúc vận động quá mức như chạy, bơi lội, lao động nơi nắng nóng thì nguyên nhân là do thiếu muối natri. Trường hợp này cần bổ sung muối ăn bằng cách uống nước chanh muối, dung dịch muối đường. Nếu bị chuột rút trong lúc đang nghỉ ngơi, ngủ (thường gặp ở người lớn tuổi) thường là do thiếu các ion Na+, Ka+, Ca++, Mg++.
Để phòng ngừa chuột rút, trước khi vận động mạnh, nên ăn các thức ăn có muối và đường. Uống nhiều nước trước và sau khi luyện tập hoặc khi phải sử dụng nhiều tới cơ bắp; tốt nhất nên uống các loại nước có thêm tí muối như nước chanh muối, nước xí muội, nước Oresol (dung dịch trị tiêu chảy). Việc xoa bóp khởi động đầy đủ trước khi luyện tập thể thao, bơi lội... có tác dụng phòng ngừa chuột rút. Ản uống cân bằng dinh dưỡng, bổ sung thêm cho bữa ăn nhiều rau quả, trái cây. Vitamin C trong trường hợp này có ích một phần vì làm cho các ion kim loại kể trên dễ hấp thu vào cơ thể hơn.
Có thể làm dịu cơn đau khi bị chuột rút bằng các động tác đơn giản:
- Nếu chuột rút ở bắp chân thì kéo chân ra, đồng thời ấn mạnh phần cuối của bắp chân trên một mặt phẳng cứng. Nếu rút ở đùi, nhờ người khác dùng một tay đỡ gót chân để làm cho đầu gối của mình căng, thẳng, còn một tay ấn đầu gối xuống dưới. Sau đó xoa bóp vùng bị chuột rút.
- Nếu chuột rút ở bàn chân thì cầm đầu bàn chân kéo nhẹ rồi đứng dậy và đứng thẳng người một lúc nhưng không cho gót chạm đất.
- Có thể dùng dầu hoặc cồn long não xoa bóp vùng bị chuột rút, đồng thời bắt cơ bắp làm việc nhẹ nhàng đến khi hết chuột rút. Tắm nước nóng cũng tốt, giúp các cơ giãn ra, lấy lại tính đàn hồi.
- Chuột rút bàn tay (ít xảy ra) có thể gặp ở những người phải sử dụng bàn tay với động tác lặp đi lặp lại trong một thời gian dài (các nhà văn, người chơi đàn...), hãy kéo nhẹ các ngón, rồi xoa bóp bàn tay.
BS Đoàn Văn Hải
