“Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” - chăm chút cho tâm hồn thế giới ngày mai là việc làm thiết yếu của chúng ta trong cuộc sống hôm nay. Thế nhưng hiện nay, việc sáng tác cho thiếu nhi rất hạn chế, có rất ít tác phẩm mới, phù hợp dành cho các em.
Trong lúc nhiều tác giả đang ăn nên làm ra khi sáng tác cho người lớn, thì những ai chuyên sáng tác cho thiếu nhi phải ăn dè ở xẻn hoặc gác kiếm đợi thời. Những người tâm huyết viết cho thiếu nhi ngày càng thưa vắng. Còn tác giả mới thì chưa nhiều và hay bị phân tán bút lực. Đã có không ít văn đàn, hội họp bàn về bất cập này, thế nhưng “mèo vẫn hoàn mèo”, tác phẩm cho thiếu nhi vẫn cứ ít ỏi, mỏng manh.
Nhạc sĩ Huỳnh Tấn Phát, Phó giám đốc Nhà hát ca múa nhạc Sao Biển, đạt giải thưởng âm nhạc năm 2013 của Hội Nhạc sĩ Việt Nam với ca khúc Hát với biển xanh viết cho thiếu nhi, bộc bạch: “Viết nhạc cho thiếu nhi khó hơn viết cho người lớn. Cơ bản vì mình là người lớn, nói lên được tâm tư tình cảm của trẻ con là cả một vấn đề. Mình phải hóa thân thành trẻ con mới lột tả được tình cảm của trẻ con. Bên cạnh đó còn là giai điệu, tiết tấu, làm thế nào để nó ngô nghê, vui tươi, trong sáng…”.
Hiện nay, dẫu tâm huyết đến mấy, vẫn có rất ít văn nghệ sĩ gắn bó lâu dài với thiếu nhi. Lý do thì nhiều, có thể họ giỏi nắm bắt tâm sinh lý của các em, thể hiện sinh động thế giới tuổi thơ, song họ không thể trụ lâu nếu không thấy hấp dẫn. Số tác phẩm trụ lại hẳn nhiên được ngợi khen, để đời cùng danh tiếng của tác giả. Tuy nhiên, con số này khá khiêm tốn. Nhà báo, nhà thơ Đào Đức Tuấn, công tác ở Báo Nông thôn ngày nay, người được biết đến với những tứ thơ lạ, kể cả trong tập thơ thiếu nhi Ôm tròn trái đất năm 2010, cho rằng làm thơ thiếu nhi luôn khó hơn sáng tác thơ tình, thơ cho người lớn. Nhà báo Đào Đức Tuấn bày tỏ: “Khi sáng tác về đề tài thiếu nhi, tôi phải luôn giữ mình ở đôi mắt trẻ thơ. Mình phải viết làm sao cho phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi hiện nay và cũng không lặp lại người đi trước. Điều này rất khó. Cảm xúc của tôi bây giờ có thể là vì con. Mình nuôi con lớn lên, những lúc như thế, mình quan sát con, thấy những điều lạ, từ đó, mình sáng tác về chúng”.
Nhà văn Huỳnh Thạch Thảo, Phó chủ tịch Hội VH-NT Phú Yên, vừa ra mắt tập truyện dài Người con bên một dòng sông. Đây là sách trong tuyển tập truyện hay dành cho thiếu nhi của Nhà xuất bản Trẻ, song anh chẳng dám lạc quan. Nhà văn Huỳnh Thạch Thảo nói: “Hiện nay, lực lượng viết cho thiếu nhi thiếu hụt. Các nhà xuất bản cần tạo điều kiện, trân trọng, dành cho họ viết. Được như vậy thì mới kích thích được đề tài này. Khi nói về đề tài thiếu nhi, có thể nói mảng này thường bị xem nhẹ, nhưng chính đề tài này là khó nhất”.
Thực ra, nếu được khích lệ, động viên, thì một lực lượng đáng kể viết cho thiếu nhi dù không thường xuyên, chỉ ngẫu hứng, cũng làm nên chuyện. Nhưng vì sao việc sáng tác cho thiếu nhi dẫu cần thiết lại không được ưu ái, khuyến khích? Có lẽ lại là bài toán khó về kinh phí. Theo nhà văn Huỳnh Thạch Thảo, mặc dù được đề cập khi họp bàn, lên kế hoạch song vẫn chỉ trên kế hoạch vì không đủ mức ưu tiên để rót kinh phí triển khai. Các hoạt động nhằm khuyến khích lực lượng viết cho thiếu nhi chưa thấy triển khai ở Phú Yên, còn ở trong nước thì được biết là hiếm hoi, ít ỏi.
Song thiết nghĩ, tiết kiệm mà thui chột tâm hồn một thế hệ tương lai, liệu có nên chăng?
HOÀNG THY
