Từ hai bàn tay trắng, vợ chồng ông Cao Nguyên Lâm (SN 1965) đến buôn Quen, xã Ea Bar, huyện Sông Hinh gầy dựng được một cơ ngơi đáng mơ ước.

Chuyển đổi cây trồng phù hợp

Chúng tôi gặp ông Cao Nguyên Lâm khi vợ chồng ông vừa đi thăm vườn sầu riêng trở về. Đi cùng ông còn có mấy đoàn khách đến đặt cọc mua sầu riêng xuất khẩu. Ở tuổi gần 60, ông Cao Nguyên Lâm có phong thái điềm tĩnh. Cạnh ông là bà Nguyễn Thị Yến, người vợ đã gắn bó với ông trong gần 40 năm gầy dựng sự nghiệp.

Vợ chồng ông Lâm sinh sống tại thị trấn Hai Riêng. Nhờ cần mẫn làm ăn, cuộc sống của họ khá đủ đầy. Năm 1998, ông Lâm dồn hết tài sản 10 năm tích cóp, mua hơn 10ha đất tại buôn Quen, xã Ea Bar để trồng cà phê. Vợ chồng ông tự tay dựng ngôi nhà gỗ nhỏ, mua thêm 150 con bò sinh sản để lấy ngắn nuôi dài. Thời điểm này, quanh buôn Quen chỉ có mấy hộ người đồng bào dân tộc thiểu số bản địa. Ngôi nhà gỗ nằm gần như biệt lập với bên ngoài; không đường, không điện, không người thân, chòm xóm. Vườn cà phê của gia đình ông Lâm nằm lọt thỏm giữa rừng sâu. Con đường duy nhất đi vào rộng chưa đến 1m, gập ghềnh, trơn trượt. Cà phê chín vào mùa mưa, ông phải dùng máy cày chở từng xe cà phê đi bán. “Trên đoạn đường mòn nhỏ xuyên rừng dài gần 5km chỉ toàn cây cối rậm rạp. Có nhiều đoạn đường trơn đầy bùn đất, sợ xe lật, hai vợ chồng phải xuống xe, người kéo, người đẩy mới vượt qua được”, bà Nguyễn Thị Yến, vợ ông Lâm kể lại khoảng thời gian lập nghiệp đầy khó khăn.

Năm 2001, cà phê rớt giá, ông Lâm chuyển sang trồng cao su, “vàng trắng” của vùng đất núi Tây Nguyên. Với hơn 10ha, có khi vợ chồng ông thu về hàng chục triệu đồng tiền bán mủ mỗi ngày. Ông Lâm bày tỏ: “Tôi dành phần lớn thời gian, kinh nghiệm để nghiên cứu xem loại đất nào phù hợp trồng cây gì. Với mỗi phần diện tích đất hiện có, tôi luôn tìm cách khai thác, chuyển đổi các loại cây trồng phù hợp”.

Hiện mỗi cây sầu riêng trong vườn của gia đình ông Cao Nguyên Lâm thu hoạch khoảng 2-3 tạ trái, tương đương khoảng 20 triệu đồng. Ảnh: NGÔ XUÂN

Thắng lớn với sầu riêng

Khi cao su mất giá, ông Lâm lại mày mò tìm hiểu kỹ thuật trồng, chăm sóc cây rầu riêng. Sau khi nghiên cứu khí hậu, thổ nhưỡng của vùng đất Ea Bar, ông quyết định chuyển đổi gần 7ha cao su sang trồng sầu riêng. Từ năm thứ 5, vườn sầu riêng đã mang về cho gia đình ông nguồn thu trên 3 tỉ đồng/năm. Đến tuổi thứ 7, mỗi cây sầu riêng trưởng thành, ông chỉ để lại 60-70 trái; thu được 2-3 tạ.

Thừa thắng xông lên, ông Cao Nguyên Lâm trồng thêm hơn 10ha sầu riêng Dona và Musang King. Đặc biệt, giống sầu riêng Musang King có nguồn gốc từ Malaysia, được xem là “vua của các loại sầu riêng”. Sầu riêng Musang King có cơm màu vàng nghệ, vị ngọt và hương thơm đậm đà, hạt lép. Thời gian cao điểm, sầu riêng Musang King được bán với giá 600.000-700.000 đồng/kg. Hiện vườn sầu riêng Musang King của gia đình ông Lâm bắt đầu cho trái bói, hứa hẹn sang năm sẽ có thu nhập.

Theo kinh nghiệm của ông Lâm, đã làm nông nghiệp thì phải chịu khó nghiên cứu, học hỏi và đầu tư. Khi trồng sầu riêng, ông luôn tìm giống ngon nhất, chuẩn nhất để có giá trị kinh tế cao nhất. Ông cũng không tiếc tiền múc hồ, khoan giếng, đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm nước, cùng với chế độ bón phân, chăm sóc hợp lý, khoa học. Khi được hỏi về số tiền đầu tư vườn sầu riêng, ông lắc đầu bảo không thể tính hết được. Tuy nhiên, với mỗi cây sầu riêng trưởng thành, ông đều duy trì suất đầu tư khoảng 700.000 đồng/cây/năm để bảo đảm sầu riêng cho trái đều, chất lượng.

Ông Lâm cho biết: Vùng đất Sông Hinh có thổ nhưỡng khá đặc biệt so với các vùng khác. Trong khi các vựa sầu riêng lớn ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long đã thu hoạch hết vụ thì sầu riêng Phú Yên mới đủng đỉnh vào mùa. Nhờ đó mà giá sầu riêng tại Phú Yên thường cao và ổn định; người trồng sầu riêng cũng không lo bị tư thương ép giá. Đặc biệt, sầu riêng Sông Hinh có vị ngọt, dẻo, thơm và không bị nhão như nhiều nơi khác.

“Đối với người nông dân, cái đáng ngại nhất là đầu ra cho sản phẩm. Thế nhưng, từ khi trồng sầu riêng, chưa khi nào vợ chồng tôi phải đi tìm nơi tiêu thụ. Khi sầu riêng chuẩn bị chín, các thương lái đã tìm đến tận vườn để đặt mua. Năm ngoái, sầu riêng Ri 6, Dona ở các tỉnh rớt giá còn 40.000-45.000 đồng/kg, nhưng tại vườn của tôi vẫn bán được giá 68.000 đồng/kg. Năm nay, các thương lái đến tận nhà ngã giá 80.000 đồng/kg, nhưng tôi chưa nhận cọc”, ông Lâm phấn khởi cho biết thêm.

60 chưa phải là già…

Sau 25 năm lập nghiệp, hiện vợ chồng ông Cao Nguyên Lâm đang có 36ha cao su, 30ha keo, 20ha sầu riêng cùng một số diện tích trồng cây ăn trái khác. Không chỉ có nguồn thu ổn định cho gia đình, ông Lâm còn nuôi sống rất nhiều gia đình khác đã cùng ông làm việc, gắn bó trên mảnh đất này.

Chia sẻ về khoảng thời gian lập nghiệp đầy gian nan, vất vả, ông Cao Nguyên Lâm tâm sự: Khi mới bỏ cơ ngơi từ thị trấn lên vùng đất heo hút này làm ăn, nhiều anh em, bạn bè đã hết lòng can ngăn. Hơn nửa cuộc đời, thật sự tôi chưa có một ngày ngơi nghỉ, cũng chưa bao giờ để đồng tiền dư trong nhà. Toàn bộ tiền thu được tôi đều dành để mua thêm đất, đầu tư vào máy móc, thiết bị, chuyển đổi các giống cây trồng mới. Ở độ tuổi này, nhiều bạn bè cũng khuyên vợ chồng tôi nên giảm bớt công việc để tận hưởng cuộc sống. Thế nhưng, tôi vẫn thấy 60 chưa phải là già. Tôi vẫn còn nguyên vẹn niềm đam mê, nhiệt huyết với công việc, với mảnh đất trù phú này. Nhìn lại thành quả lao động cả một đời của hai vợ chồng tôi luôn tự nhủ nếu mình chịu khó, kiên trì, chịu đầu tư, đánh đổi thì đất sẽ cho mình quả ngọt.

Theo ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, ông Cao Nguyên Lâm là người có công rất lớn đối với việc phát triển các giống cây ăn trái trên địa bàn huyện, đặc biệt là cây sầu riêng. Ông là một nông dân điển hình về tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, tiên phong ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp. Không chỉ mang lại lợi nhuận cho gia đình mình, ông Lâm còn tích cực hỗ trợ, hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật trồng trọt cho các hộ gia đình khác. “Ông Cao Nguyên Lâm là một trong những điển hình tiên tiến trong phong trào Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững của huyện miền núi Sông Hinh”, ông Đinh Ngọc Dạn cho biết. 

NGÔ XUÂN