Thời gian qua, do có nhiều bất cập trong quản lý đã dẫn đến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh. Có thời điểm, tình trạng này diễn ra hết sức phức tạp, gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, tác động xấu đến môi trường.
Nguyên nhân được ngành chức năng tỉnh thừa nhận là do công tác điều tra cơ bản khoáng sản trên địa bàn tỉnh chưa đầy đủ nên số liệu đánh giá chưa đủ độ tin cậy. Các cơ quan chức năng không làm tròn chức trách hoặc cố ý trong việc lập thủ tục, thẩm định để tham mưu UBND tỉnh ra quyết định cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản không đúng thẩm quyền, trái quy định của pháp luật. Các huyện thiếu cán bộ chuyên môn về khoáng sản nên công tác quản lý còn bất cập…
Cũng cần nói thêm rằng, trong thực tế việc phát hiện và xử lý sai phạm trong lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản của lực lượng chức năng đôi lúc chưa kịp thời, việc khắc hoàn trả lại như hiện trạng ban đầu là khó khả thi hoặc đơn vị có hành vi sai phạm thường khắc phục không đến nơi đến chốn, trong khi đó hậu quả để lại thì tác động lâu dài. Để góp phần ngăn chặn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, hủy hoại môi trường, ngành chức năng và các địa phương cần công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết công khai giấy phép khai thác khoáng sản tại khu dân cư, nơi có điểm, mỏ khai thác khoáng sản được cấp phép khai thác. Nếu có thể, cũng cần niêm yết những giấy tờ khác có liên quan, như bản đồ khu vực khai thác khoáng sản, báo cáo tác động môi trường hoặc cam kết bảo vệ môi trường; quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản trước khi khai thác; khối lượng khoáng sản sẽ khai thác… Đây là những nội dung người dân cần biết, bởi thực tế trong thời gian qua, không ít doanh nghiệp “dụng chiêu” trá hình hoặc lạm dụng ngành nghề kinh doanh, tổ chức khai thác khoáng sản trái phép nhưng chậm được phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời. Nguyên nhân là do người dân, kênh giám sát gần nhất không biết rõ việc tổ chức, cá nhân khai thác tại khu vực mỏ khoáng sản đó có được cấp phép hay không.
Vì vậy chúng tôi nghĩ rằng, việc niêm yết công bố nội dung giấy phép khai thác khoáng sản sẽ giúp người dân có cơ sở để tham gia giám sát, qua đó kịp thời phát hiện, tố giác hành vi khai thác “quá đà”, sai nội dung, thời hạn được cấp phép của các tổ chức, cá nhân. Từ kênh thông tin của người dân, cơ quan chức năng sẽ kịp thời xử lý, chấn chỉnh, thực hiện tốt hơn vai trò chức năng quản lý nhà nước của mình. Ngoài ra, cách làm này cũng nhằm thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, thực hiện đúng phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.
THIÊN THANH
(phường 7, TP Tuy Hòa)
