So với nhiều địa phương trong tỉnh, thành phần kinh tế tập thể trên địa bàn TP Tuy Hòa tuy không phát triển mạnh nhưng nhờ thế mạnh địa bàn thành phố nên hoạt động đa dạng với đủ loại hình, lĩnh vực ngành nghề.
CÓ CẢ TỔ HỢP TÁC, HỢP TÁC XÃ
Trên địa bàn TP Tuy Hòa, thành phần kinh tế tập thể đang tồn tại cả hai loại hình là Tổ hợp tác (THT) và HTX. Theo UBND thành phố, trong 7 THT thì có 4 THT trang trại và 3 THT tiểu thủ công nghiệp, thu hút 22 thành viên tham gia, góp vốn được 508 triệu đồng. Doanh thu bình quân một THT đạt 62 triệu đồng/năm, mang lại lợi nhận 11 triệu đồng/năm. Mỗi thành viên HTX có thu nhập 650.000 đồng/tháng. Còn 35 HTX đã thu hút 22.534 thành viên tham gia. Tổng giá trị tài sản của mỗi HTX từ 1,5 đến 1,7 tỉ đồng (trong đó tài sản cố định từ 350 triệu đồng đến 450 triệu đồng, tài sản lưu động từ hơn 1,1 đến 1,3 tỉ đồng); vốn hoạt động bình quân từ 400 đến 700 triệu đồng/HTX; cho doanh thu từ 1 đến 1,5 tỉ đồng/HTX/năm. Bình quân một HTX đạt lợi nhuận từ 50 đến 70 triệu đồng/năm. Tỉ lệ cán bộ quản lý HTX đã qua đào tạo có 10,8% trình độ đại học, 65,7% trung cấp, 23,5% sơ cấp.
Trong tổng số những HTX, THT đăng ký hoạt động, có 3 THT hoạt động cầm chừng, 10 HTX ngừng hoạt động; nên so với các huyện Phú Hòa, Tây Hòa, Tuy An… thì kinh tế tập thể ở TP Tuy Hòa chưa phát triển mạnh bằng. Tuy nhiên, hoạt động của 25 HTX, 4 THT còn lại đã tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế hộ phát triển và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế hàng năm của thành phố. Ông Hồ Đức Hùng, Phó chủ tịch UBND TP Tuy Hòa, cho biết: Hàng năm, thành phần kinh tế tập thể đóng góp vào tăng trưởng kinh tế thành phố trên 16,3%. Giải quyết việc làm cho trên 1.200 lao động; với thu nhập bình quân mỗi thành viên từ 1,5 đến 1,7 triệu đồng/người/tháng và lao động làm việc thường xuyên trong HTX có mức lương từ 1,1 đến 1,65 triệu đồng/người/tháng. Từ đó giúp xóa đói, giảm nghèo, đưa tỉ lệ hộ nghèo xuống còn 3,15% so với tổng số hộ dân toàn thành phố.
ĐA DẠNG NGÀNH NGHỀ HOẠT ĐỘNG
Các HTX, thành phần nòng cốt của kinh tế tập thể ở TP Tuy Hòa hoạt động đa dạng trên nhiều lĩnh vực, gồm nông nghiệp (13 HTX), giao thông vận tải (3 HTX), công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp (6 HTX), xây dựng (3 HTX), đánh bắt và nuôi trồng thủy sản (6 HTX), thương mại dịch vụ (2 HTX), 1 HTX cây cảnh và 1 quỹ tín dụng nhân dân.
Ông Trần Công Lũy, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp 1 phường 9, cho biết: Là HTX nông nghiệp nên hoạt động của HTX chủ yếu là hướng dẫn sản xuất, quản lý kênh mương nội đồng, khuyến nông và cung cấp dịch vụ phục vụ sản xuất như cày đất, tuốt lúa, phân bón… Hàng năm cho doanh thu khoảng 2 tỉ đồng, cho lãi sau thuế từ 150 đến 200 triệu đồng. Để thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, HTX chú trọng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, tăng diện tích loại cây có giá trị kinh tế cao. Điển hình có 10ha trồng mai, cúc, quất… phục vụ thị trường hoa các dịp lễ tết; mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng đến vài tỉ đồng cho các hộ thành viên.
Các HTX nông nghiệp không chỉ làm dịch vụ phục vụ nông nghiệp mà còn mở rộng kinh doanh để tạo doanh thu như sản xuất lúa giống, kinh doanh xăng dầu… Ông Huỳnh Minh Lý, Giám đốc HTX phường Phú Lâm, cho biết: Hàng năm, dịch vụ kinh doanh xăng dầu mang lại doanh thu cho HTX hơn 24 tỉ đồng, lãi hơn 300 triệu đồng. Dịch vụ này đang mang lại doanh thu chính cho HTX, chiếm 90% tổng doanh thu hàng năm. Cũng nhờ nguồn thu từ dịch vụ này, HTX có kinh phí để duy trì hoạt động và hỗ trợ các dịch vụ khác hoạt động.
Cả tỉnh có 4 quỹ tín dụng nhân dân, trong đó TP Tuy Hòa có 1 quỹ. Bà Diệp Thị Phượng, Giám đốc Quỹ tín dụng nhân dân Châu Thành, cho biết: Đến nay, quỹ đi vào hoạt động ổn định với doanh số huy động 3,7 tỉ đồng/năm. Doanh số cho vay 700 triệu đồng/năm với 70 lượt người vay/năm. Hoạt động của quỹ đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của các hộ sản xuất kinh doanh trên địa bàn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và giảm tình trạng vay nóng trong dân cư.
Còn trên lĩnh vực giao thông vận tải, các HTX trong tỉnh đang gặp rất nhiều khó khăn, số HTX hoạt động hiệu quả chỉ đếm trên đầu ngón tay. Trong nỗ lực chung để tồn tại, HTX Dịch vụ vận tải khách du lịch Yên Phú ở TP Tuy Hòa vẫn duy trì hoạt động ổn định, giải quyết việc làm cho hơn 120 lao động. Ông Nguyễn Diễn, Giám đốc HTX này cho biết: Từ buổi đầu thành lập (năm 1994) với 7 đầu xe, đến nay, HTX Yên Phú đã có 80 đầu xe. Ngoài xe khách chạy các tuyến trong và ngoài tỉnh, HTX mở thêm dịch vụ cho thuê xe du lịch, xe tải vận chuyển hàng hóa. Tổng doanh thu của HTX Yên Phú hơn 12 tỉ đồng, nộp thuế hàng năm khoảng 324 triệu đồng.
“Để củng cố hoạt động của kinh tế tập thể, địa phương phấn đấu hàng năm thành lập mới ít nhất 1 HTX. Trước mắt là thành lập HTX hoạt động trên lĩnh vực công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp nhằm phát triển làng nghề, thúc đẩy phát triển các sản phẩm thủ công, tạo nhiều việc làm, mang lại thu nhập cao cho người lao động. Đồng thời giải thể bắt buộc đối với những HTX hoạt động yếu kém, ngừng hoạt động. Đối với những đơn vị đang hoạt động, UBND thành phố tạo điều kiện để các đơn vị này hoạt động hiệu quả, kinh doanh có lãi đạt trên 90%”, ông Hồ Đức Hùng cho biết.
Theo ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX Phú Yên, với thế mạnh là đô thị trung tâm của cả tỉnh, kinh tế tập thể ở TP Tuy Hòa phát triển đa dạng với nhiều loại hình và ngành nghề hoạt động. Tuy nhiên, cả thành phố có 8 HTX xếp loại giỏi, 17 HTX xếp loại khá và trung bình; trong đó 100% HTX giỏi là các HTX hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp. Sự phát triển không đồng đều này giữa các đơn vị, cho thấy trình độ quản lý, cạnh tranh và tiếp cận thị trường của các HTX còn yếu. Liên minh HTX mong muốn các HTX, đặc biệt là những THT, HTX tại các xã nông thôn mới tiếp tục duy trì và củng cố hoạt động theo tiêu chí nông thôn mới. Các HTX còn lại sẽ được củng cố theo tinh thần của Luật HTX 2012.
MINH DUYÊN
