* Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Trung Quốc và Thủ tướng Nhật Bản

Tối 16/10 (giờ Việt Nam), Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 10 (ASEM 10) đã chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội nghị TP Milan, Ý, một trung tâm kinh tế, thương mại và tài chính của châu Âu.

Tham dự Hội nghị có lãnh đạo cấp cao của 53 quốc gia thành viên Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM), gồm 21 quốc gia châu Á, 30 quốc gia châu Âu và Liên minh châu Âu (EU) cùng Ban Thư ký ASEAN. Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu tham dự Hội nghị.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Manuel Barroso, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy, Thủ tướng Ý Matteo Renzi đồng chủ trì lễ đón chính thức các nhà lãnh đạo ASEM với nghi thức trang trọng. Tại lễ kết nạp Croatia và Kazakhstan, các nhà lãnh đạo đã nồng nhiệt chúc mừng hai thành viên mới chính thức gia nhập đại gia đình ASEM, khẳng định sức hấp dẫn và sự phát triển năng động của diễn đàn.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy đã nêu bật những thành tựu quan trọng của Diễn đàn kể từ Hội nghị cấp cao ASEM 9 tại Vientiane, Lào, năm 2012, tiếp tục đề cao vai trò của ASEM là một cơ chế hợp tác, đối thoại hàng đầu giữa hai châu lục. Ông Rompuy nhấn mạnh với chủ đề “Đối tác trách nhiệm vì tăng trưởng và an ninh bền vững”, Hội nghị ASEM 10 sẽ đề ra những biện pháp đẩy mạnh hợp tác trên cả 3 trụ cột là đối thoại chính trị, hợp tác kinh tế và hợp tác trên các lĩnh vực khác, hướng tới kỷ niệm 20 năm hình thành và phát triển của Diễn đàn ASEM vào năm 2016.

Trong các phát biểu tiếp theo, Thủ tướng nước chủ nhà Ý, lãnh đạo của các thành viên điều phối Mông Cổ, Malaysia và Ủy ban châu Âu cùng Lào với tư cách nước chủ nhà ASEM 9, nhấn mạnh tầm quan trọng cần gia tăng hợp tác và đóng góp của ASEM trước những chuyển biến nhanh chóng, khôn lường ở hai châu lục và thế giới.

Sau lễ khai mạc, các nhà lãnh đạo đã tiến hành phiên họp phiên toàn thể thứ nhất về “Thúc đẩy hợp tác kinh tế - tài chính thông qua tăng cường kết nối Á - Âu”. Hội nghị đánh giá kinh tế thế giới đang dần phục hồi, tuy nhiên còn thiếu bền vững, không đồng đều và tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong đó kinh tế châu Á tiếp tục là động lực của tăng trưởng toàn cầu và cải cách cơ cấu ở châu Âu đang tạo cơ sở để tăng trưởng mạnh hơn về trung hạn. Hội nghị nhất trí cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách kinh tế - tài chính, thúc đẩy việc sớm thông qua Hiệp định thuận lợi hóa thương mại của WTO và tăng cường phối hợp chính sách với G-20, nhằm thúc đẩy tăng trưởng bền vững, mạnh mẽ, cân bằng và đồng đều. Hội nghị đặc biệt đề cao việc kết nối giữa hai châu lục trên cả ba phương diện hạ tầng cơ sở, thể chế và con người, cũng như khả năng tăng cường hợp tác, kết nối kỹ thuật số, hàng không, hợp tác vũ trụ…

Cũng vào tối 16/10, tại phiên toàn thể thứ hai về “Đối tác Á - Âu ứng phó với các vấn đề toàn cầu trong một thế giới gắn kết”, các nhà lãnh đạo đều cho rằng các thách thức toàn cầu ngày càng trở nên gay gắt hơn, đặc biệt là biến đổi khí hậu - thách thức lớn nhất của nhân loại trong thế kỷ 21, thiên tai, dịch bệnh, an ninh về lương thực, nguồn nước và năng lượng, dân số gia tăng nhanh... Tất cả các thách thức đang tác động sâu sắc và nhiều chiều đến mọi quốc gia và mọi châu lục, cản trở nỗ lực hoàn tất các Mục tiêu thiên niên kỷ.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Tổng thống Hàn Quốc, Thủ tướng Đức và Thủ tướng Malta được mời phát biểu dẫn đề phiên toàn thể thứ hai. Trong phát biểu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh chỉ trong hơn một thập niên đầu thế kỷ 21, nhân loại đang phải ứng phó với nhiều thách thức toàn cầu gay gắt, phức tạp hơn bao giờ hết. Đó là cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính trầm trọng nhất trong hơn 100 năm qua, thảm họa kép động đất sóng thần ở Nhật Bản, rồi mới đây là siêu bão Haiyan tàn phá đất nước Philippines, và nay là Ebola tại châu Phi, đại dịch lớn nhất từng xảy ra. Tất cả các thách thức đan xen với nhau, gây nên những hệ quả khôn lường về kinh tế, xã hội, chính trị, an ninh..., cản trở nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định, phục hồi kinh tế và cuộc sống của người dân ở mọi khu vực. Do đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất để phối hợp hành động đóng góp vào những nỗ lực chung toàn cầu, ASEM cần xác định phát triển bền vững là nội hàm quan trọng của hợp tác ứng phó với các thách thức toàn cầu, trong đó con người phải là mục tiêu và là trung tâm. 

Ưu tiên hàng đầu hiện nay là đóng góp vào hoàn thành các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ và xây dựng Chương trình nghị sự phát triển sau năm 2015, thúc đẩy đạt thỏa thuận mới toàn cầu về khí hậu tại Hội nghị Paris và hợp tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai tại Hội nghị Sendai. Theo đó, ASEM cần có tư duy phát triển mang tầm toàn cầu và cách tiếp cận liên ngành, đổi mới và sáng tạo về an ninh lương thực, nguồn nước, năng lượng trước thực trạng biến đổi khí hậu đang làm cho các thách thức trở nên phức tạp và khó lường. Đồng thời, cần đẩy mạnh nỗ lực chung về phòng chống, giảm nhẹ rủi ro thiên tai và phục hồi sau thảm họa, như sớm thiết lập mạng lưới trao đổi thông tin, hợp tác. Bởi lẽ, hai châu lục Á-Âu đang phải hứng chịu thiên tai nhiều nhất, như siêu bão, nước biển dâng, hạn hán, lũ lụt nghiêm trọng….Châu Á-Thái Bình Dương hứng chịu khoảng 70% thiên tai toàn cầu và 2/3 nạn nhân của thiên tai là ở châu Á. 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh ASEM cần phối hợp đồng bộ và hiệu quả giữa các hoạt động, sáng kiến trong khuôn khổ Diễn đàn cũng như với các cơ chế khác, trong đó, cần quan tâm thỏa đáng việc tham gia, hỗ trợ thu hẹp khoảng cách phát triển, hợp tác tiểu vùng và khu vực của các thành viên ASEM, đặc biệt là hợp tác Mekong-Danube và tăng cường nâng cao năng lực cho các thành viên đang phát triển. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định ứng phó với các thách thức toàn cầu luôn là một nội hàm then chốt trong nỗ lực xây dựng một Cộng đồng ASEAN năng động, tự cường và gắn kết, và trong hợp tác giữa ASEAN với các đối tác. Những nỗ lực đó đã được hiện thực hóa và triển khai mạnh mẽ qua các chương trình, thỏa thuận. 

Trước đó, cùng ngày 16/10 tại TP Milan đã diễn ra Cuộc họp Cấp cao không chính thức ASEAN-EU. Đây là cuộc họp cấp cao đầu tiên giữa ASEAN và EU do Việt Nam và EU đồng chủ trì. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, với vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN-EU, đã đồng chủ trì cuộc gặp cùng Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso.

Tại cuộc họp cấp cao, hai bên kiểm điểm và đánh giá hợp tác ASEAN-EU, đồng thời đề ra những định hướng lớn nhằm nâng tầm và thúc đẩy quan hệ đối thoại ASEAN-EU. Hai bên cũng trao đổi về tình hình khu vực và thế giới cùng quan tâm, trong đó có vấn đề biển Đông, Trung Đông và Bắc Phi, cuộc chiến chống khủng bố... Về tình hình biển Đông, hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an toàn và an ninh hàng hải, tự do hàng hải tại Biển Đông; tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), nguyên tắc giải quyết hòa bình các tranh chấp, và nguyên tắc không đe dọa sử dụng hoặc sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và nghiêm túc DOC, và sớm đạt được COC.

Về kinh tế, hai bên nhất trí sớm nối lại đàm phán Hiệp định thương mại tự do ASEAN-EU sau năm 2015; gia tăng kết nối về cả hàng không, hàng hải, đường bộ; phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. EU tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, nhất là trong những lĩnh vực mà ASEAN ưu tiên như thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực bộ máy điều hành. 

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. - Nguồn: Chinhphu.vn

* Bên lề Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ 10 (ASEM 10) tại Milan, ngày 16/10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc gặp với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Tại cuộc gặp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam quý trọng giữ gìn và mong muốn củng cố quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống và tăng cường hợp tác toàn diện giữa hai nước phát triển lành mạnh, ổn định. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên duy trì gặp gỡ và tiếp xúc cấp cao để tăng cường tin cậy, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi trên các lĩnh vực; đồng thời kịp thời chỉ đạo giải quyết thỏa đáng các vấn đề nảy sinh trong quan hệ 2 nước; sớm tổ chức Phiên họp lần thứ 7 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc. 

Hai bên nhất trí triển khai thực chất 03 nhóm công tác hợp tác về xây dựng cơ sở hạ tầng, hợp tác về tiền tệ và bàn bạc hợp tác cùng phát triển trên biển trong khuôn khổ đoàn đàm phán cấp chính phủ về biên giới lãnh thổ hai nước. Về vấn đề biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh đề nghị hai bên kiểm soát tốt tình hình trên biển, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, thúc đẩy các cơ chế đàm phán tiến triển, nghiêm túc thực hiện Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc; tôn trọng luật pháp quốc tế, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khẳng định Đảng, Chính phủ Trung Quốc luôn kiên trì phương châm láng giềng hữu nghị, hợp tác cùng có lợi với Việt Nam, luôn mong muốn xử lý thỏa đáng các vấn đề khó khăn phát sinh trong quan hệ hai nước, cùng thúc đẩy quan hệ hai Đảng, hai nước phát triển lành mạnh, ổn định. Thủ tướng Lý Khắc Cường đã phản hồi tích cực đối với những đề xuất của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về các biện pháp cụ thể nhằm tăng cường quan hệ hai Đảng, hai nước thời gian tới.

Cùng ngày 16/10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Hai thủ tướng đã trao đổi ý kiến sâu rộng về phương hướng lớn và các biện pháp cụ thể làm sâu sắc hợp tác Việt Nam-Nhật Bản theo tinh thần quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng được thiết lập tháng Ba năm nay; đồng thời nhất trí về tầm quan trọng của việc tiếp tục duy trì thường xuyên các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao. Thủ tướng Nhật Bản khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế-xã hội thông qua việc cung cấp ODA ở mức cao, cũng như tiếp tục hỗ trợ nâng cao năng lực của lực lượng chấp pháp trên biển.

Hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ để triển khai hiệu quả các chương trình, dự án hợp tác kinh tế quan trọng, trong đó có Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam-Nhật Bản, đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, phát triển công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định sẽ tiếp tục nỗ lực tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam, trong đó có triển khai hiệu quả Sáng kiến chung Việt Nam-Nhật Bản về cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam.

Hai bên cũng trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, nhất trí tăng cường hợp tác trên các diễn đàn đa phương, nhất là trong các vấn đề bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, đóng góp tích cực, mang tính xây dựng vào việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới.

BTV (tổng hợp từ TTXVN)