Mới đây, tôi ghé vào một quán cơm bình dân ở TP Tuy Hòa, thấy giấy lau trắng xóa dưới các bàn ăn lẫn với vụn xương, đầu cá, rau... Trời mưa, khách ra vào nườm nượp, giày dép cứ vô tư giẫm lên mấy thứ hổ đốn này nên nhìn cảnh quán càng thêm nhếch nhác.
Hỏi cậu chủ quán đứng thu tiền sao không đặt mấy cái giỏ nhựa cho nó lịch sự thì nhận được câu trả lời: Ban đầu cũng để giỏ khắp các bàn nhưng ít người bỏ rác vào lắm, chú ơi. Tuy có nhắc nhở bằng lời cũng như dán mấy chữ gần bàn để lưu ý khách nhưng người ta quen rồi. Vì thế, cháu phải dẹp mấy cái giỏ cho nó khỏi vướng. Thôi thì thỉnh thoảng gom lại, cuối buổi quét hết mang đi đổ là xong ngay!
Hóa ra là vậy! Mà thực ra tình hình “mất vệ sinh” vừa nêu thường bắt gặp ở nhiều quán xá ở TP Tuy Hòa. Nguyên nhân vì sao xảy ra sự việc chưa vui như vậy. Đó là do lâu nay không ít người quen thói hành xử tùy tiện, “tự do” nơi công cộng. Những người này khi đến những nơi như bệnh viện, trường học hay ngồi trên xe buýt vẫn vô tư phì phèo thuốc lá dù đã có bảng nhắc nhở, khuyến cáo. Đó là những cô gái ăn mặc lịch sự vừa đi vừa hút nước mía, hút xong tiện tay vứt ly nhựa xuống đường! Người viết bài này có lần chứng kiến từ cửa sổ ô tô sang trọng đang bon bon trên đường Trần Hưng Đạo vụt bay ra một bì rác suýt trúng mặt một học sinh đang đạp xe cùng chiều!
Làm gì để hạn chế thói quen hành xử tùy tiện, thiếu văn hóa nói trên trong một bộ phận cư dân đô thị hiện nay? Nhiều ý kiến cho rằng cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nếp sống văn minh ở các khu dân cư, các hộ gia đình sao cho thiết thực; đồng thời có các chế tài để xử lý kịp thời các vi phạm. Thời gian qua, tuy đã có quy định xử phạt tình trạng hút thuốc lá nơi công cộng nhưng chưa thấy có ai bị xử lý để làm gương. Thẳng thắn mà nói, các ý kiến vừa nêu đều đúng, nhưng quan trọng là ai làm và làm như thế nào? Bởi lâu nay, trong bộ máy Nhà nước các cấp đã có đủ ban bệ để giải quyết, xử lý công việc hàng ngày như chuyện xả rác, vứt rác bừa bãi, hút thuốc không đúng nơi quy định… Nhưng không biết vướng ở khâu nào mà những chuyện nhỏ này ít được quan tâm, chú ý. Thành ra lâu ngày, cứ dần dần tích tụ lại, góp phần hình thành những thói quen xấu, gây phản cảm trong đời sống xã hội.
Nói cho cùng, khi trách nhiệm điều hành, quản lý của cơ quan nhà nước, ban ngành các cấp được phát huy tối đa thì khi đó, tất yếu kinh tế - xã hội sẽ phát triển mạnh mẽ, bền vững, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao. Khi đó, những “chuyện vặt” như các thói quen xấu nhất định được giảm thiểu, bị triệt tiêu để nông thôn mới đúng nghĩa là nông thôn mới, thành phố đúng nghĩa là đô thị xanh - sạch - đẹp.
NGUYỄN HOA
(phường 5, TP Tuy Hòa)
